Hollanda

Hollanda ya da Hollanda Krallığı (Hollandaca: Nederland), Hollanda, Aruba ve Hollanda Antillerinden oluşur.

Hollanda, kuzey ve batıda Kuzey Denizi, güneyde Belçika, doğuda ise Almanya ile komşudur. Ülke topraklarının çoğunluğu deniz seviyesinin altındadır. Hollanda, Belçika ve Lüksemburg ile birlikte Benelüks ülkelerinden bir tanesini oluşturur. Hollanda'nın Rotterdam kenti, Avrupa'nın en büyük limanlarından biridir.

Hollanda meşruti monarşi ile yönetilen bir Avrupa ülkesidir. Hollanda nüfus yoğunluğu fazla olan bir ülkedir. Ülke özellikle peynirleri, yel değirmenleri, bisikletleri, laleleri ve sosyal hakları ile tanınır.

Hollanda Avrupa Birliği, NATO, OECD üyesidir. Ayrıca Kyoto Sözleşmesi'ni imzalamıştır. Ülke Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne, Uluslararası Adalet Divanı'na, Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne ve Europol'e ev sahipliği yapmaktadır.

Ülke ismi 

Hollanda ismi aslında sadece ülkenin kuzeybatı kısmından Birleşik Hollanda Krallığı'nın en önemli eyaleti olan Hollanda Eyaleti'nden gelmektedir. 19.YY'ın ikinci yarısından itibaren bu eyalet iki eyalete bölünmüş durumdadır: Kuzey Hollanda (Başkent: Haarlem) ve Güney Hollanda (Başkent Den Haag). Hollandaca'da "Hollanda" ifadesi sadece bu iki eyalet için kullanılır. Bunun dışında "Hollanda" daha çok, insanların kendilerini tanımladıkları alaylı (ironik) bir isimdir. Futbolda da "Hollanda" ismi kullanılır, örneğin aslında savaş narası olan "Hup, Holland, hup!" sloganında.

Hollanda'nın dışındaki ülkelerde Hollandalılar genellikle "Hollandalı" olarak adlandırılırlar ve Hollanda turizm endüstrisi ve diğer endüstriler de ülkelerini "Hollanda" olarak pazarlamaktadırlar (hem İngilizce'de, hem de Almanca'da). Hollanda eyaletinden gelmeyen Hollandalılar, ismi veren bölge olan Hollanda'nın ülkenin geri kalan bölümlerinde herkes tarafından sevilmediği için, "Nederland" için "Hollanda" adına ve "Nederlander" için "Hollandalı" adına belli bir antipati beslemektedirler.

Ülkenin Hollandacadaki ismi olan "Nederland", "Alçaktaki Ülke" ismi tarihten gelmektedir. Hollanda, uzun bir dönem, hem yukarı Ren'de hem de Aşağı Ren'de toprakları olan Habsburg Kraliyet Sarayı'nın topraklarının bir parçasıydı. Yukarı Ren'i "Yüksekteki Ren Ülkesi" (Sundgau, Breisgau, Beriavusturya), Aşağı Ren'i de "Alçaktaki Ren Ülkesi" (Hollanda, Flanderler, Zeeland vs.) olarak adlandırdılar. Zamanla Ren Nehri'nin adı bu addan çıktı ve sadece "Alçaktaki Ülke" adı geriye kaldı. Bunun bir sebebi de, Habsburgluların yukarı Ren bölgelerini kaybetmiş olmalarıdır. Hollandaca'da tarihsel bölgeler için, Hollanda'da dağlık alanlar olmadığından ve sadece az bir kısım yükselti olduğundan, "de Lage Landen" da denir, yani derin veya alçakta duran Topraklar.

İngilizce "Dutch" adı, "duutsc" gibi Orta Hollanda biçimlerinden ortaya çıkmıştır. "duutcs" ve "dietsc" gibi Orta Hollanda biçimleri halk arasında konuşulan lehçelerin adlarıdır ve bu lehçelerin, yönetimin, bilimin ve kilisenin dili olan Latince'dan ayırd edilmesine yaramışlardır. "Dutch" ve "duutsc" biçimleri Almanca bir kelime olan "deutsch" ile bağlantılıdır, aynı kökenden gelir.

 

Tarihi 

Utrecht Birliği'ne bağlı Kuzey Hollanda eyaletleri (Güney Hollanda, Zeeland, Utrecht, Gelderland, Overijssel, Groningen ve Friesland) 26 Temmuz 1581'de İspanya kralı II. Felipe'den bağımsızlıklarını ilan ettiler. 1648'de imzalanan Vestfalya Antlaşması'nda Hollanda vilayetlerinin bağımsızlığı tanındı. Bu yaklaşık olarak, daha sonra kurulacak olan Hollanda'nın bulunduğu bölgeydi. Buna karşın, bu bölgenin güneyinde kalan bölgeler, Flanderler dahil olmak üzere, krallıkta kaldı; daha sonra buradan Belçika Ülkesi oluştu. Bu tarihten sonra Kuzey Hollandalılar ve Güney Hollandalılar üzere iki toplumdan bahsedilmeye başlandı.

Viyana Kongresi kuzey ve güneyi bağımsız bir ülke olan Hollanda Krallığı olarak kısa bir süre için birleştirdi. Lakin güney Hollandalılar (Felemenkliler) 1830'da bağımsızlıklarını Belçika adı altında ilan etmişlerdi bile. ("Belgica" eski bir Roma eyaletinin ismidir, ve Rönesans döneminde bu ifade, kuzey de dahil, Hollanda'nın Latince ismi olarak kullanıldı.)

 

 

Coğrafya 

Konum: Batı Avrupa, Kuzey Denizi kıyısında, Belçika ve Almanya arasında yer alır.

Coğrafi konumu: 52 30 Kuzey enlemi, 5 45 Doğu boylamı

Haritadaki konumu: Avrupa

Yüzölçümü: 41,526 km²

Sınırları: toplam: 1,027 km

sınır komşuları: Belçika 450 km, Almanya 577 km

Sahil şeridi: 451 km

İklimi: Ilıman; deniz iklimi, yazlar serin ve kışlar ılıman geçer.

Arazi yapısı: Çoğunlukla kıyı bölgesinde alçak ovalar ve düzlükler, güneydoğuda tepelikler yer alır.

Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Prins Alexanderpolder -7 m; en yüksek noktası: Vaalserberg 322 m

Doğal kaynakları: Doğal gaz, petrol, işlenebilir arazi

Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %21.96

daimi ekinler: %0.77

diğer: %77.27 (2005 verileri)

Sulanan arazi: 5,650 km² (2005 verileri)

Doğal afetler: Su baskınları

 

 

Nüfus 

Nüfus: 16,491,461 (Temmuz 2006 verileri)

Nüfus artış oranı: %0.49 (2006 verileri)

Mülteci oranı: 2.72 mülteci/1,000 nüfus (2006 tahmini)

Bebek ölüm oranı: 4.96 ölüm/1,000 doğan bebek (2006 tahmini)

Ortalama hayat süresi: Toplam nüfus: 78.96 yıl

erkeklerde: 76.39 yıl

kadınlarda: 81.67 yıl (2006 verileri)

Ortalama çocuk sayısı: 1.66 çocuk/1 kadın (2006 tahmini)

HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %0.2 (2001 verileri)

HIV/AIDS - hastalıklarından ölenlerin sayısı: 100 (2003 verileri)

Ulus: Hollandalı

Nüfusun etnik dağılımı: 91% Hollandalı, 9% Türk, Faslı ve diğer

Din: Roma Katolikleri %31, Protestan %21, Müslüman %4.4, diğer %3.6, tanrıtanımaz %40

Dil: Hollandaca

Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler

toplam nüfusta: %99 (2003 verileri)

 

Yönetimi 

Ülke adı: Resmi tam adı: Hollanda Krallığı

kısa şekli : Hollanda

Yerel tam adı: Koninkrijk der Nederlanden

yerel kısa şekli: Nederland

ingilizce: Netherlands

Yönetim biçimi: Meşruti Krallık

Başkent: Amsterdam - Den Haag

İdari bölümler: 12 bölge; Drenthe, Flevoland, Friesland, Gelderland, Groningen, Limburg, Noord-Brabant, Noord-Holland, Overijssel, Utrecht, Zeeland, Zuid-Holland

Bağımlı toprakları: Aruba, Hollanda Antilleri

Bağımsızlık günü: 1579 (İspanya'dan)

Milli bayram: Kraliçe günü, 30 Nisan

Anayasa: 1814; bir çok kez yenilenmiştir, son düzenlenme tarihi 17 Şubat 1983

Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: AfDB (Afrika Kalkınma Bankası), AsDB (Asya Kalkınma Bankası), AG (Avustralya Grubu), Benelux (Belçika, Hollanda, Lüksemburg Ekonomik Birliği), BIS (Uluslararası İmar Bankası), CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), CE (Avrupa Konseyi), CERN (Avrupa Nükleer Araştırma Teşkilatı), EAPC (Avrupa - Atlantik Ortaklık Konseyi), EBRD (Avrupa Yatırım ve Kalkınma Bankası), ECE (Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu), ECLAC (Birleşmiş Milletler Latin Amerika ve Karayipler Komisyonu), EIB (Avrupa Yatırım Bankası), EMU (Avrupa Ekonomi ve Para Birliği), ESA (Avrupa Uzay Ajansı), ESCAP (Asya ve Pasifikler Ekonomik ve Sosyal Komisyonu), Avrupa Birliği, FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), G-10, IADB (Amerika Bölgesi Kalkınma Bankası), IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICC (Milletlerarası Ticaret Odası), ICFTU (Uluslararası Serbest Ticaret Birlikleri Konfederastonu), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IEA (Uluslararası Enerji Ajansı), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), IHO (Uluslararası Hidrografi Örgütü), ILO (Uluslararası Çalışma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu), IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü), Inmarsat (Uluslararası Denizcilik Uydu Teşkilatı), Intelsat (Uluslararası Telekomünikasyon ve Uydu Örgütü), Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), IOM (Uluslararası Göçmen Teşkilatı), ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü), ITU (Uluslararası Haberleşme Birliği), NAM, NATO (Kuzey Atlantik Asemblesi), NEA (Nükleer Enerji Kurulu), NSG, OAS (Amerika Devletleri Teşkilatı), OECD (Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü),OPCW, OSCE (Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Örgütü), PCA (Daimi Hakemlik Mahkemesi), UN (Birleşmiş Milletler), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), UNFICYP (BM Barış Gücü), UNHCR (BM Mülteciler Yüksek Komiserliği), UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü), UNITAR (BM Eğitim Araştırma Enstitüsü), UNMEE (BM Etyopya-Eritre Misyonu), UNMIBH (BM Bosna Hersek Misyonu), UNMIK (BM Kosova Geçici Yönetimi), UNTSO (BM Mütareke Gözlem Örgütü), UNU, UPU (Dünya Posta Birliği), WCL (Dünya Emek Konfederasyonu), WEU (Batı Avrupa Konseyi), WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), WToO (Dünya Turizm Örgütü), WTrO (Dünya Ticaret Örgütü), ZC

 

Ekonomi

GSYİH: Satınalma Gücü paritesi - 512 milyar $ (2006 verileri)

GSYİH - reel büyüme: %2.9 (2006 verileri)

GSYİH - sektörel bileşim: tarım: %2.1

endüstri: %23.9

hizmet: %73.9 (2006 verileri)

Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %1.4 (2006 verileri)

İş gücü: 7.6 milyon (2006)

Sektörlere göre işgücü dağılımı: hizmet %79, endüstri %19, tarım %2 (2006 verileri)

İşsizlik oranı: %5.5 (2006 verileri)

Endüstri: Tarım endüstrileri, metal ve mühendislik ürünleri, kimyasallar, petrol, inşaat, elektrikler, balıkçılık

Endüstrinin büyüme oranı: %2.3 (2006)

Elektrik üretimi: 92.7 milyar kWh (2004)

Elektrik tüketimi: 102.4 milyar kWh (2004)

Elektrik ihracatı: 5.2 milyar kWh (2004)

Elektrik ithalatı: 21.4 milyar kWh (2004)

Tarım ürünleri: Hububat, patates, şeker pancarı, meyve, sebze, çiftlik hayvanları

İhracat: 413.8 milyar $ (2006)

İhracat ürünleri: Makine ve parça, kimyasallar, yakıt, gıda maddeleri

İhracat ortakları: Almanya %24.9, Belçika %13, Fransa %9.4, Birleşik Krallık %9.2, İtalya %5.7, ABD %4.3, İspanya %4.1 (2005)

İthalat: 373.8 milyar $ (2006)

İthalat ürünleri: Makine ve araçlar, kimyasallar, yakıt, gıda maddeleri, giysiler

İthalat ortakları: Almanya %16.6, Belçika %9.3, Çin %8.8, ABD %7.6, Birleşik Krallık %5.8, Fransa %4.7, Rusya %4.4 (2005)

Para birimi: Euro (EUR)

Para birimi kodu: EUR

Mali yıl: Takvim yılı

 

İletişim Bilgileri

Kullanılan telefon hatları: 7.6 milyon (2005)

Telefon kodu: 31

Radyo yayın istasyonları: AM 4, FM 246, kısa dalga 3 (2004)

Radyolar: 15.3 milyon (1996)

Televizyon yayını yapan istasyonlar: 21 (1995)

Televizyonlar: 8.1 milyon (1997)

Internet kısaltması: .nl

Internet servis sağlayıcıları: 52 (2000)

Internet kullanıcıları: 10,806,328 (2004)

 

Ulaşım ve Taşımacılık 

Demiryolları: 2,808 km (2005)

Karayolları: 134,000 km (2005)

Su yolları: 6,183 km

Boru hatları: Ham petrol 418 km; petrol ürünleri 965 km; doğal gaz 10,230 km

Limanları: Amsterdam, Delfzijl, Dordrecht, Eemshaven, Groningen, Haarlem, Ijmuiden, Maastricht, Rotterdam, Terneuzen, Utrecht, Vlissingen

Hava alanları: 27 (2006 verileri)

Helikopter alanları: 1 (2006 verileri)