Cep telefonu

Cep telefonu, kolayca taşınabilen, geniş kapsama alanlı, kablosuz telefon sistemini kullanan bir iletişim ve multimedya aygıtı.

Fonksiyonları 

Cep telefonu ile sağlanan hizmetler, telefon modeline ve servis sağlayıcıya göre değişmekle beraber en yaygın olarak kullanılanları, sesli görüşme ve kısa mesaj hizmetidir.

Sesli ve yazılı görüşmenin yanısıra görüntülü görüşme, görüntülü mesaj, müzikçalar, video oyunları, internet, veri transferi ve hatta ofis uygulamaları gibi tüm diğer bilgisayar işlevlerini kullanıcısına ulaştırabilir.

İnternet ve telefon bankacılığı hizmetlerinde kullanılabilir. Paypal gibi çevrimiçi hesapları kullanarak, sms aracılığıyla, satın alınan mal ve hizmetlerin ücretlerinin ödenmesi amacıyla kullanılabilir.

 

Çeşitleri 

Cep telefonları, görünüş ve tuş takımına erişime göre 'genellikle' normal (düz), kapaklı ve kızaklı olmak üzere üç çeşide ayrılırlar. Teknolojideki gelişmeler sonucu her geçen gün yeni cep telefonu modelleri çıkmaktadır. Bu modeller zaman zaman farklı grupların özelliklerini de barındırdığı için tam bir sınıflandırma yapmak mümkün değildir.

Normal (düz) telefonlar: Normal veya düz telefonlar, ekran ile aynı düzlemde bulunan tuş takımına sahiptir. Tuş takımını ya da ekranı kaplayan, koruyan herhangi bir parça ihtiva etmezler. İlk cep telefonları modellerinin tamamı bu şekildedir. Tuş kilidini aktif hale getirmek için genellikle birkaç tuştan oluşan bir kombinasyonu kullanmak gerekir.

Kapaklı telefonlar: Kapaklı cep telefonlarında (İngilizce: flip phone) tuş takımını, ekranı veya her ikisini kaplayan koruyucu bir kapak bulunur. Genellikle bir çift menteşe etrafında dönen kapak, elle veya bir düğme yardımı ile açılıp kapanır. Kapaklı cep telefonlarında ekran ve tuş takımı dış etkenlerden korunurken, tuş kilidi kullanımına da gerek kalmaz.

Kızaklı (kaydıraklı) telefonlar: Kızaklı telefonlar (İngilizce: slide phone), genellikle bir çift kızak üzerinde hareket eden iki parçadan oluşurlar. Üstteki parça sadece ekranı, birkaç önemli tuşu ya da her ikisini birden ihtiva eder. Alttaki parça ise genellikle tam tuş takımını ihtiva eder. Kızaklı cep telefonlarında da genellikle tuş kilidini açmak için üsteki parçayı kaydırmak yeterlidir.

 

Elemanlar ve terminoloji 

 

Anten

Cep telefonlarında sinyalleri daha iyi yakalayabilmek için antene ihtiyaç vardır. İlk modellerde genellikle harici bir anten bulunurken, gelişmiş modellerde anten aygıtı yerine telefonun içinde çeşitli cihazlar anten yerini tutar

 

Dokunmatik ekran ve tuşlar 

Gelişmiş cep telefonu modellerinde dokunmatik ekran ya da tuşlar (İngilizce: touch screen veya touch pad) bulunabilir. Dokunmatik ekranlar ve tuşlar, parmaklar veya özel kalemler vasıtasıyla kullanılabilir.

 

Zararları

Cep telefonlarının aşırı kullanımı kanserojen etki yapabilir. Tüm zararları kapsamlı olarak incelenememiştir. Tüm zararlarının ve insanlar üzerindeki etkilerinin daha detaylı incelenebilmesi için daha uzun bir zaman dilimine ihtiyaç duyulmaktadır.

Bir çok kanser türünün vücutta oluşumu yıllar sürdüğü için, özellikle insanlarda kanserojen etkisinin tam olarak incelenebilmesi uzun zaman gerekmektedir. Uzun süredir cep telefonu ve kablosuz telefon kullanan kişilerle yapılan 11 araştırmanın sonuçlarına göre, özellikle başın telefon yaslanılan tarafında tümör oluşma riski büyük oranda artmaktadır.^[1]

Finlandiya'da insan hücreleriyle ve canlı farelerle yapılan iki yıllık bir deneyin sonuçlarına göre cep telefonları zararlı maddelerin beyine kan yolu ile girmesini engelleyen kan bariyerlerine zarar vermektedir. Küçülen bariyerler beyne ulaşan zararlı molekülleri filtreleme görevini tam olarak yerine getirememektedir.^[2]

Oyun, SMS gibi görsel öğelerinin uzun süre kullanımı göz yorulmasına ve baş ağrısına neden olabilir. Aynı şekilde sesli öğelerinin uzun süre, yüksek ayarda ve özellikle kulaklık ile kullanımı geçici ve kalıcı işitme kayıplarına ve baş ağrısına neden olabilir.

İngiltere'de yapılan bir araştırmaya göre direksiyon başında cep telefonu kullanımı dikkati %30 oranında azaltmaktadır. Bu etki yasaların izin verdiği maksimum alkol miktarının yaptığı etkiden daha fazladır.^[3] Birçok ülkede direksiyon başındayken elde cep telefonu kullanımı kanunen yasaktır. Yasalarda yapılan son değişikliklerle "ahizesiz" (İngilizce: hands-free) kullanım da yasaklanmaya çalışılmaktadır.

 

Zararlarından korunma yolları 

Modern yaşamın ayrılmaz bir parçası haline gelen cep telefonlarından tamamen uzak durmak pek mümkün görünmese de basit önlemlerle zararları minimuma indirilebilir. Bu önlemlerden bazıları şöyle sıralanabilir:

• Cep telefonu görüşmelerini mümkün olduğunca kısa tutup gereksiz konuşmalardan kaçınmak, yakında sabit hat varsa onu tercih etmek. Sabit telefonlar tamamen zararsız olmamakla birlikte cep telefonlarına kıyasla çok daha az zararlıdır. Kablosuz sabit telefonlar ise en az cep telefonları kadar zararlıdır.
• Acil durumlar hariç çocuklara cep telefonu kullandırmamak, telefonları onların yakınında tutmamak. Cep telefonu görüşmelerini çocuklardan mümkün olduğunca uzakta yapmak.
• Hamilelik süresince cep telefonunu acil durumlar dışında kullanmamak,
• Üzerinde taşımamak, (taşımak gerekirse tuş takımı dışarı bakmalı)^{[kaynak belirtilmeli]}
• Evdeki cep telefonlarını kapalı tutmak,
• Yatarken başucuna koymamak ve kapatmak,
• Cep telefonunu bir kulaklık ya da hoparlör aracılığıyla kullanmak,
• Sinyal yakalamak için daha çok dalga yayacağından hareket halinde (otomobil, tren vs.) kullanmamak,
• Mesaj göndermeyi tercih etmek,
• SAR (Elektromanyetik dalga birimi) seviyesi düşük bir cep telefonu almak,